Faktoring odwrotny nazywa się też odwróconym, dłużnym lub zakupowym. To specyficzny typ usługi faktoringowej, który pozwala przedsiębiorstwu na utrzymanie płynności finansowej i regulowanie płatności wobec dostawców w wyznaczonym terminie.
Czym jest faktoring odwrotny?
Klasyczny faktoring opiera się na przekazywaniu faktorowi przez faktoranta nieprzeterminowanych faktur sprzedażowych wystawianych na konkretnych kontrahentów, tzn. odbiorców produktów bądź usług. Gdy faktor zweryfikuje zasadność płatności, przelewa na konto przedsiębiorcy część kwoty, na jaką wystawiono fakturę (zazwyczaj od 60% do 100%) jednocześnie pomniejszając ją o swoją prowizję. Na skutek tego przedsiębiorca, który wystawił fakturę z dłuższym terminem płatności, nie musi czekać przez długi czas na zapłatę za towar bądź usługę i może korzystać z otrzymanych środków praktycznie od razu po dokonaniu sprzedaży. Czym różni się więc faktoring odwrotny? Otóż opiera się on na finansowaniu zakupów dokonanych przez przedsiębiorcę. Obowiązkiem faktora jest opłacenie faktury kosztowej klienta, co umożliwia mu wykorzystanie wolnych środków na dowolne cele należące do zakresu bieżącej działalności firmy. W określonym terminie przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrócenia faktorowi kwoty wykupu faktury powiększonej o prowizję oraz odsetki.
W jaki sposób uzyskuje się odwrotne finansowanie faktur?
W większości firm faktoringowych w celu zgłoszenia faktury kosztowej do finansowania wystarczy uzupełnić wniosek znajdujący się na stronie internetowej. We wniosku trzeba podać dane kontaktowe, podstawowe informacje dotyczące przedsiębiorstwa i dane dostawcy. Dodatkowo konieczne jest dołączenie dokumentu potwierdzającego zakup, czyli faktury kosztowej czy faktury pro forma. Należy również zaznaczyć zgodę na bezpośrednią płatność za fakturę przez firmę faktoringową. W momencie wyrażenia tej zgody faktor wstępuje w prawa wierzyciela, natomiast przedsiębiorca przejmuje rolę dłużnika. Po złożeniu wniosku firma faktoringowa ocenia kondycję finansową potencjalnego klienta, a następnie jest w stanie nadać mu limit faktoringowy (zakupowy). Oznacza on maksymalną kwotę, którą firma będzie mogła otrzymać z tytułu finansowania. Te środki zostają uruchomione od razu po podpisaniu umowy i otrzymaniu od odbiorcy oświadczenia o zgodności faktury z zamówieniem. Faktor zobowiązuje się do wpłacenia kwoty na rachunek kontrahenta, który widnieje we wniosku. Ostatni krok to uregulowanie płatności przez przedsiębiorcę na rzecz faktora po uwzględnieniu prowizji faktoringowej, po podanym w umowie okresie prolongaty. Okres ten może wynieść 30, 60, 90 lub więcej dni.
Koszty związane z faktoringiem odwrotnym
Zazwyczaj firmy faktoringowe określają koszt każdej usługi indywidualnie. Zależy on od czynników takich jak kwota finansowania oraz ocena kondycji finansowej faktoranta. Na ogół przedsiębiorca musi zapłacić prowizję faktoringową i odsetki dyskontowe. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku niektórych firm faktoringowych można spotkać się z opłatami dodatkowymi w postaci opłaty przygotowawczej czy prowizji za zaangażowanie.
Faktoring odwrotny w bilansie
Faktoring odwrotny pozwala przedsiębiorcy na finansowanie własnych zobowiązań wobec dostawców. Gdy faktury zostaną w jego imieniu zapłacone przez firmę faktoringową i nierozliczone po jej stronie, muszą być zaksięgowane pod koniec okresu sprawozdawczego po pasywnej stronie w bilansie w pozycji „Pozostałe zobowiązania”. Faktury od faktora za świadczoną usługę faktoringową są wymienione w rubryce „Zobowiązania handlowe”.
Faktoring odwrotny a księgi rachunkowe
W księgach rachunkowych konieczne jest zaksięgowanie zmiany wierzyciela. Pierwotny wierzyciel to więc dostawca sprzedający produkt lub usługę przedsiębiorstwu. Gdy firma faktoringowa ureguluje zobowiązanie, nabywa prawa wierzyciela i może żądać spłaty należności. Przedsiębiorstwo jest zobowiązane do przeksięgowania wierzytelności zapisem:
- Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,
- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
na:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
- Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.
Dla kogo przeznaczony jest faktoring odwrotny?
Choć z faktoringu odwrotnego mogą korzystać różne przedsiębiorstwa, cieszy się on popularnością głównie wśród firm, które w krótkim czasie muszą dokonać zapłaty za produkty lub usługi czy też mają w planach większe zakupy przed sezonem, lecz aktualnie nie dysponują odpowiednimi środkami finansowymi wystarczającymi do ich opłacenia. Faktoring odwrotny wybierają firmy potrzebujące środków na rozwój lub inwestycję, kupują od dostawców, u których za przedterminową zapłatę obowiązują rabaty oraz te, które kupują u dostawców oferujących bardziej atrakcyjne ceny za jednorazowy zakup dużej ilości produktów.
Split payment
W przypadku faktur przekazanych do faktoringu również obowiązuje dokonywanie przelewów za faktury w mechanizmie split payment. Faktor musi dokonać spłaty zobowiązań klienta wobec jego dostawców stosując przy tym mechanizm podzielonej płatności, jeśli faktury przekraczają wartość 15 000 zł i obejmują produkty lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Taką samą zasadą trzeba się kierować w przypadku spłat dokonywanych przez klienta na rzecz faktora zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Co może zyskać przedsiębiorca dzięki faktoringowi odwrotnemu?
Faktoring odwrotny związany jest z mniejszym ryzykiem kredytowym. Sprzedający może udzielać swoim klientom długoterminowego kredytu kupieckiego, lecz rozwiązanie to jest obarczone ryzykiem i lepiej stosować je jedynie wobec zaufanych kontrahentów. Zaraz po rozpoczęciu nowej współpracy lub w przypadku chęci zmniejszenia ryzyka, warto zaproponować klientowi faktoring odwrotny. Wówczas środki trafią na konto od razu, a kupujący może zacząć dokonywać następnych zakupów. Trzeba też pamiętać, że faktoring nie jest pożyczką. Banki nierzadko odmawiają udzielania kredytów obrotowych i inwestycyjnych przedsiębiorstwom, które zaciągnęły standardową pożyczkę w innym banku. Faktoring odwrotny nie wpływa natomiast negatywnie na zdolność kredytową firmy. Terminowe regulowanie płatności przekłada się pozytywnie na budowanie wizerunku wiarygodnego partnera biznesowego. Tak naprawdę niewielu jest obecnie kontrahentów, którzy budzą zaufanie i bezsprzecznie na nie zasługują. W przypadku przejściowych problemów z dostępem do gotówki warto więc zastanowić się nad faktoringiem odwrotnym, który umożliwi zapewnienie kontrahentowi należnych środków i uzyskanie odpowiedniej ilości czasu na spłatę.
Jakie zobowiązania można finansować przez faktoring odwrotny?
W formie faktoringu odwróconego można finansować:
- faktury, których termin płatności ma dopiero zapaść,
- faktury przeterminowane,
- faktury zaliczkowe,
- faktury proforma,
- raty leasingowe,
- kaucje.
Czy warto skorzystać z faktoringu odwrotnego?
Faktoring odwrotny jest bardzo korzystnym rozwiązaniem. Umożliwi firmom borykającym się z przejściowymi problemami utrzymanie płynności finansowej. Unikną one niewypłacalności i, w skrajnych przypadkach, bankructwa. Środki w ramach faktoringu odwrotnego można uzyskać w zdecydowanie łatwiejszy sposób niż otrzymać kredyt obrotowy w banku. Bank weryfikuje swoich klientów znacznie bardziej szczegółowo, natomiast firma faktoringowa nie potrzebuje tak dokładnych danych i szybciej podejmuje decyzję o przyznaniu finansowania. Dzięki tej formie faktoringu można bezproblemowo uregulować bieżące zobowiązania wobec dostawców, wykreować pozytywny wizerunek firmy i, w wielu przypadkach, wynegocjować korzystniejsze dla przedsiębiorstwa warunku zakupu produktów bądź usług.
Podsumowanie
Faktoring odwrócony staje się coraz chętniej wybieraną formą finansowania przedsiębiorstw. Dzięki niemu nawet małe i średnie przedsiębiorstwa, które nie zawsze mają wystarczającą ilość środków finansowych, będą w stanie kupić niezbędne towary i skorzystać z pożądanych usług. Przełoży się to na zachowanie płynności finansowej.
